مرکزگرایی، تقارن و تکرار در هنرهای سنتی ایران

Authors

مهدی مکی نژاد

mahdi makinejad فرهنگستان هنر

abstract

هنرهای سنتی هنرهای کاربردی هستند که مطابق ذوق و حس زیبایی شناسانه جمعی و براساس یکسری قواعد منظم، منطقی و ریشه دار، در طول زمان ها از گذشته تا به امروز ساخته شده و می شود. آفرینش هنری در این قلمرو متأثر از سنت های تصویری و محتوایی و انتقال دهنده آیین ها، اعتقادات، اساطیر و به طور کلی علائق و سلایق جامعه سنتی است. این گونه هنرها با همه تنوع و پراکندگی شان، هم در صورت و هم در معنا و مفهوم، دارای وجوه مشترکی هستند. در پاسخ به این سؤال اصلی که چه عنصر یا عناصری این هنرها را به رغم تنوع جغرافیای، فرهنگی، شکلی و کاربردی به هم پیوند می دهد و این شباهت ها چگونه حاصل شده است، فرضیه ای مورد توجه قرار گرفته است که بر اساس آن، مرکزگرایی بارزترین ویژگی و فصل مشترک این هنرهاست. مرکزی که لزوماً مکان فیزیکی نیست بلکه ماهیتی باطنی و فراگیر و مربوط به نوع نگرش و اندیشۀ حاکم بر جامعه سنتی است. این پژوهش نتیجه می گیرد که وحدت و یکپارچگی هنرهای سنتی مرهون وجود مرکزی، گاه نامرئی ولی همواره پویاست و اثر هنری بر اساس قرب یا بُعد به آن اعتبار می یابد. این قرب و بعد می تواند به عنوان مؤلفه ای در ارزش گزاری یک اثر مورد توجه قرار گیرد. این مقاله با رویکرد توصیفی و تحلیلی، از بعد صورت و معنا به سه عنصر مهم مرکزگرایی، تقارن و تکرار در هنرهای سنتی می پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی سنتی هنرهای اسلامی

شکل‌گیری هنر اسلامی بحثی است که از دیدگاه‌های مختلف به آن پرداخته شده است. منظر سنت-گرایانه با نگاهی کل‌نگر و جامع به این مبحث می‌پردازد و ضمن توضیح دربارۀ خاستگاه این هنر به عوامل آن می‌پردازد و سیر تاریخی آن را از این دیدگاه توجیه می‌کند. در نوشتار پیش‌رو، با مبنا قرار دادن آرای اصیل سنت‌گرایان به بحث دربارۀ شکل‌گیری هنر اسلامی پرداخته می‌شود، در همین راستا سیر تاریخی برخی انواع شاخص هنر اسلا...

full text

بررسی اصول مبانی هنرهای سنتی ایران

کتاب هفت اصل تزئینی هنر ایران که به بازنمایی اصول مرسوم در مبانی هنرهای سنتی ایران پس از اسلام می پردازد، کتابی است که توسط نشر پیکره در تابستان سال 1393در 1500نسخه به چاپ رسید و وارد بازار شد. این کتاب را استاد دکتر یعقوب آژند به نگارش درآورده و مشتمل بر مباحثی است که در ۹فصل، در 206 صفحه، و با ارائۀ 130تصویر رنگی و سیاه وسفید، اصول هفتگانه نقاشی ایرانی را به تفکیک مورد بررسی قرار می دهد. مباح...

full text

شیءباوری در هنرهای سنتی ایران

آثار و بقایای شی ءباوری همواره در میان فرهنگ عوام از جمله فرهنگ عامیانه ایران به جا مانده است. در این رویکرد توجه به منشأ باور به برخی اشیاء و چگونگی عملکرد و اثربخشی آن ها در فرهنگ جوامع ابتدایی و باورهای عامیانه در اولویت قرار دارد. و روشن شدن نظریه شیءباوری در ایران نیازمند شناخت باورهای ریشه دار و کهن در فرهنگ مردم ایران در رابطه با استفاده از اشیایی خاص نیز است. همچنین شناخت باورهای عوام و...

15 صفحه اول

نسبت زیبایی‌شناسی و هنرهای سنتی در حکمت هنر هندو

یکی از مفاهیمی که در دوران معاصر و پیرامون چیستی هنر کاربردی فراوان یافته، اصطلاح «زیبایی‌شناسی» است. گرچه این اصطلاح با ظهور فیلسوف آلمانی بائوم‌گارتن و سپس ایمانوئل کانت معنای تازه‌ای در فلسفه غربی یافت، اما امروزه در مورد انواع هنر از جمله هنرهای برآمده از سنت‌های شرقی‌ نیز استعمال می‌شود. هدف از نگارش این مقاله، که به صورت تأویلی-تحلیلی انجام می‌پذیرد، آسیب‌شناسی کاربست اصطلاح زیبایی‌شناسی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کیمیای هنر

جلد ۳، شماره ۱۰، صفحات ۹۹-۱۰۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023